Hoys vrienden van de Mergus,
Woensdag 10 juni 2015 stond reeds onze derde woensdagexcursie van het seizoen 2015 op het programma. Deze keer trokken we naar het natuurgebied Maldegemveld dat beheerd wordt door Natuurpunt Maldegem vzw. Terug kozen we voor een ‘nieuwe’ bestemming. Het was prachtig weer, de nachtzwaluw was gesignaleerd. Dit kon niet verkeerd gaan, dachten we toch. Op het randparking van Sint Kruis mochten we amper een 10 tal deelnemers begroeten. Om eerlijk te zijn, we zijn de laatste tijd meer gewoon. In de auto troosten we elkaar met de gedachte dat de ‘kwaliteit’ belangrijker is dan de ‘kwantiteit’. Aangekomen op de parking van Maldegemveld bleek onze zorg volledig onterecht. Een grote groep stond ons op te wachten zodat we uiteindelijk terug met een 26 tal deelnemers konden vertrekken. Onze voorzitter Frank en Machteld lieten zich verontschuldigen.
Onze super enthousiaste gids van dienst Steven De Bruycker stelde ons voor naar de Kleitkalseideweg te rijden. Doel was om vandaar dwars door het gebied te lopen om zo op het juiste moment, rond 22.20 uur op het punt te komen waar de dagen ervoor de nachtzwaluw zeer duidelijk werd gehoord. Wagens werden zeer vlot opnieuw verdeeld en in een flits waren we weg. Eén Mergusser miste bijna de boot maar de moderne communicatiemedia brachten gelukkig soelaas…
Eerst nog de groepsfoto en met grote verwachtingen trokken we op stap.
Op diverse stopplaatsen beschreef Steven op een zeer boeiende wijze het gebied.
Onze aandacht was zeer divers zoals blijkt op deze foto’s…
Korte beschrijving van het gebied
Het Maldegemveld ligt in het zuidelijke deel van de gemeente Maldegem en maakt deel uit van het Landschapspark Drongengoed. Het afwisselende landschap vormt een lappendeken van paarse heidevlekjes en eiken-berkenbossen.
In de late middeleeuwen was het Maldegemveld een uitgestrekt veldgebied met soortenrijke heidevegetaties. Toen waren er verschillende visvijvers in de Vlaamse Zandstreek. De afgelopen eeuwen werden veel van die ‘veldvijvers’ omgezet naar akkers of weides, waardoor de bijzondere fauna en flora verloren ging. De bodem in het gebied bestaat uit matig natte gronden, terwijl een ondiepe kleilaag ervoor zorgt dat er een tijdelijke grondwatertafel ontstaat in de winter en lente. Hierdoor vind je er heel wat vennen en vochtige heidehabitats. Ook typisch voor het Maldegemveld is het dambordpatroon van dreven.
Dieren en planten
Het Maldegemveld is een mozaïek van verschillende habitats. Daardoor biedt het een hoge diversiteit aan dieren en planten. De open stukken bestaan uit een combinatie van droge en natte heide. Gewone dophei en zonnedauw domineren op de nattere delen, terwijl struikhei de hoger gelegen gronden bedekt. Op de schrale graslanden vind je tormentil, stekelbrem en liggende vleugeltjesbloem. De zwarte specht, boompieper en de levendbarende hagedis verkiezen een mozaïek van bos en heide.
Natuurbeheer
Naast reeën en damherten kom je in het Maldegemveld de typische gallowayrunderen tegen. Het natuurgebied wordt extensief begraasd: een klein aantal dieren op een grote oppervlakte. Dat zorgt ervoor dat de heide verjongt en beperkt boomopslag en vergrassing. Bovendien brengt begrazing meer structuur in de vegetatie.
Het Maldegemveld behoort tot het Natura 2000-netwerk van internationaal belangrijke natuurgebieden. Met dit initiatief wil de Europese Unie een samenhangend netwerk van natuurgebieden creëren waar de meest bedreigde fauna en flora kan heropleven. Met deze steun kon Natuurpunt acties uitvoeren om dit unieke landschap te herstellen.
Natuurpunt heeft sinds 1993 verschillende acties ondernomen in het gebied. Vrijwilligers van Natuurpunt Maldegem-Knesselare en de professionele terreinploegen van Natuurpunt hebben hier volop gemaaid, gekapt, geplagd en gehooid. Daarnaast hebben ze de voormalige vennen in ere hersteld. Typische waterbewoners zoals libellen en salamanders zijn verzot op de waterpartijen.
Er zijn nog enkele restanten van soortenrijke heides van het oude veldgebied te vinden, teruggedrongen op bermen en bosranden. Door voortschrijdende verbossing dreigden die relicten definitief te verdwijnen. Eentonige aanplantingen van naaldhout of Amerikaanse eik maakten plaats voor heide, struweel en spontane groei van eik en berk. Dopheide en struikhei kleuren het Maldegemveld in de zomer nu paars. De boomleeuwerik en ijsvogelvlinder zullen onze inspanningen zeker waarderen. Meer info over het gebied vinden jullie op de website van Natuurpunt Maldegem.
Wie onze vrienden van Maldegem ook financieel een duwtje in de rug wil geven kan dit doen met een gift op rekening IBAN = BE56 2930 2120 7588, BIC = GEBABEBB van Natuurpunt, Coxiestraat 11, 2800 Mechelen en vermeld Project 6627 Maldegemveld.
Ondertussen mocht ik terug van onze hoofdredacteur waarnemingen Johan Steuperaert de volgende lijst ontvangen :
Het lijstje vogels:
| merel |
| tjiftjaf |
| buizerd |
| patrijs |
| houtduif |
| zwarte kraai |
| kokmeeuw |
| huismus |
| boerenzwaluw |
| spreeuw |
| staartmees |
| zanglijster |
| gaai |
| grote lijster |
| koekoek |
| tuinfluiter |
| grasmus |
| winterkoning |
| pimpelmees |
| kievit |
| zwartkop |
| vink |
| heggenmus |
| boomkruiper |
| boomklever |
| roodborsttapuit |
| roodborst |
| gierzwaluw |
| blauwe reiger |
| koolmees |
| grauwe vliegenvanger |
| fazant |
Als planten werden genoteerd: sitkaspar, sporkehout, mispel, schijnspurrie, klein vogelpootje, koningsvaren, dopheide en trekrus.
Tenslotte zagen we nog verscheidene hazen en een ree. Een koppel ? glimwormen wezen ons de weg naar huis.
En zagen of hoorden we de nachtzwaluw ? Die liet helaas verstek gaan maar we gaan hiertegen in beroep en keren volgend jaar zeker terug voor een tweede zit. Ziet Steven het zitten om ons een tweede keer op sleeptouw te nemen ? Wij alvast wel.
We houden allemaal wat van tradities. Vandaar dat dit verslag terug opgefleurd wordt met prachtige foto’s van onze fotograaf eerste klasse Marc De Ceuninck.
Geniet er nog van en tot de volgende keer. Steven D’haese en Roksem Put verwachten jullie in groten getale.
nog nen goeienavond, Johan Van Heulebrouck