Foto Danny Claeysier.
De Gele Kwikstaart, Motacilla flava, is een vogelsoort met een groot verspreidingsgebied. Het is een trekvogel, dus zomergast, van eind maart tot begin oktober. Ze overwinteren voornamelijk in tropisch West-Afrika. Ze behoren tot de familie van de Motacillidae ( kwikstaarten).
Vergeleken met Witte/Rouw-, Citroen- en Grote Gele Kwikstaart heeft hij een iets kortere staart, zeker tegenover de Grote Gele. Het mannetje heeft een diepgele onderzijde, het vrouwtje is iets valer vooral op de borst. Juveniel heeft een eerder lichte , beige- witte onderzijde, met alleen een zwakke gele tint op de anaal streek. De mantel en rug zijn grijsgroen of grijsbruin, poten zwart, vleugels bruingrijs met duidelijke maar smalle lichtgele of vuilwitte vleugelstrepen.
De oorspronkelijke habitat van de Gele Kwik bestaat uit vochtige graslanden, heides en randen van waterrijke gebieden in open landschappen. Hij wist zich bij ons echter aan te passen aan akkers en broedt dus ook tussen akkergewassen. Hij heeft een voorkeur voor plaatsen waar velden en weilanden elkaar afwisselen en broedt op de grond, wat natuurlijk nadelig is bij vroeg hooien of oogsten.
Het voedsel bestaat uit insecten , muggen, vliegen maar ook rupsen ,spinnen, slakken.
Er zijn veel soorten Gele Kwikstaarten, het verschil met de gewone Gele Kwikstaart en de anderen zit in de kleur en tekening van de kop van het mannetje.
Ik probeerde zoveel mogelijk, van de meeste soorten, foto ’s te verzamelen:
Foto Danny Tielens. Engelse Kwikstaart, Motacilla flava flavissima, komt vooral voor in het Centrum en het Zuidoosten van Groot-Brittanië, ook enkele aan de kustlijn in Frankrijk, zeer schaarse broedvogel in Vlaanderen, Nederland en Duitsland. Het grijs ontbreekt op de kop, de oogstreep is geel en de kop is verder groenig bruin waar het bij onze Kwik grijs is.
Foto Dieder Plu. Noordse Kwikstaart, Motacilla thunbergi, N- Scandinavië, geen oogstreep, wel donkergrijs, bijna zwart op de kop. Af en toe doortrekker vooral in Nederland.
Foto Marco van der Velde. Balkankwikstaart, Motacilla feldegg, Balkan , Turkije, Kaukasus. Zeer zelden.
Foto Peter Adraens. Iberische Kwikstaart, Motacilla iberiae, Spanje/ NW-Afrika.
Foto Bram Rijksen. Italiaanse Kwikstaart, Motacilla cinereocapilla, Italië/Alpen.
Foto Kristof van Asten. Kaspische Kwikstaart ook Geelkopkwikstaart, Motacilla lutea, Kaspische Zee.
Foto Philippe Vanmeerbeeck. Gele Kwikstaart spec., Motacilla spec . is een verzamelsoort voor vb. hier flava x flavissima.
Verder nog de “Beema”, “Dombrowskii”, “Superciliaris”, ”Subpersonata” e.a.…maar hier heb ik geen afbeeldingen van.
Vroeger werden deze kwikstaarten allemaal aanzien als een ondersoort van de Flava.
Nu nog twee meer gekende soorten:
Foto Peter Adriaens. Grote Gele Kwikstaart, Motacilla cinerea, dit is wel een jaarvogel en broedt in Vlaanderen, Wallonië en Nederland.
Foto Fred Visscher. Ciroenkwikstaart, Motacilla citreola, dwaalgast die in grootte en proporties gelijkt op de Gele Kwikstaart, maar met langere staart en het mannetje met citroengele kop.
Tot slot, een goede determinatiegids en kijker zullen zeker nodig zijn om al deze verschillende soorten op uw vakantie te kunnen herkennen!!!
In Roosdaal in het Pajottenland staat alles in het teken van de Gele Kwikstaart. Zij hebben deze vogel geadopteerd. Om alle inwoners te betrekken bij de bescherming van weidevogels hebben verschillende gemeentebesturen één akkervogel geadopteerd. Alle lagere scholen krijgen daar een educatief pakket aangeboden: “Akkervogels: de helden van de velden!”.
Machteld Kaesemans 25-05-2011.