RESULTATEN SLAAPPLAATSTELLINGEN KOE,- KLEINE- EN GROTE ZILVERREIGER IN NOORD-WEST-VLAANDEREN OP 18 EN 19 NOVEMBER 2017

Frank De Scheemaeker

Resultaten slaapplaatstellingen Koe-, Kleine- en Grote Zilverreiger weekend in Noord-West-Vlaanderen op  18 -19 november 2017

 

Frank De Scheemaeker

 

Inleiding

In het weekend van 18 en 19 november telden we net als in 2016, op  vraag van het INBO (Instituut voor Natuur – en Bos Onderzoek)  te Brussel,   opnieuw de slaapplaatsen van de ‘witte ‘ reigers in onze regio.  Dit zou opnieuw simultaan over gans Vlaanderen gebeuren.

Resultaten

In het totaal noteerden we op 9 verschillende slaapplaatsen , 7 in de polder en  2 in de zandstreek 42  (39) Kleine Zilverreigers  en 29   (21) Grote Zilverreigers  en 0 (4) Koereigers .

Ook per deelgebied staan de aantallen van 2016 tussen haakjes.

 

Bespreking per gebied

 

ZEEBRUGGE:  SMIENTENWEIDEN

 

Een traditionele slaapplaats van de Kleine Zilverreiger is het privé bosje in de Zeebrugge Smientenweiden. Daar telde Johan Debuck op 21/11 ’s avonds  21 (20)  Kleine Zilverreigers. Het gaat hier om de vogels die overdag in Lissewege, de Achter- en Voorhaven van Zeebrugge, het strand van Zeebrugge en wellicht ook de Uitkerkse Polder verblijven. Voor het eerst kwam hier ook 1 (0) Grote Zilverreiger slapen – dus een nieuwe slaapplaats voor de regio.

 

KNOKKE: ZWIN – RETRANCHEMENT

 

Dit jaar vormden we twee ploegen: één ploeg nam plaats aan de Witte Koksmuts (Internationale Dijk – grens België –Nederland te Knokke) , één ploeg aan de slaapplaats  langs de Passageule te Retranchement.

 

Johan Van Heulebrouck , Johan Steuperaert en Marc De Ceuninck  zagen tussen 16u30 en 17u30 10 vogels vanuit het Zwin richting slaapplaats vliegen . Frank De Scheemaeker en Kurt Van Damme  zagen nog op weg naar de slaapplaats nog eens drie vogels uit het binnenland extra toekomen. Totaal 13 (10) vogels minstens. Wellicht  slapen de vogels op twee plaatsen langs het kanaal zelf – daar ze uiteindelijk maar 8 vogels op de traditionele slaapplaats aantroffen.

 

DAMME: WEIDEN DAMSE VAART

 

De slaapplaats bevindt zich in de tuin vol vijvers en struwelen van een privé  villa dicht bij de Vriezeganzenstraat . Deze locatie  ontgoochelde met zowel op zaterdagmorgen 18.11 als zondagavond 19.11 slecht 3 (9) uitvliegende Grote Zilverreigers. En geen enkele ( 4)  Koereigers . Nader onderzoek wees uit dat de vogels meer verspreid slapen in verschillende polderbosjes en niet meer op één grote gemeenschappelijke slaapplaats. Daardoor kunnen nog enkele vogels gemist zijn.

 

BRUGGE: BLAUWE TOREN

 

Hier opnieuw een verrassing: tijdens zijn Aalscholverslaapplaatstelling merkte Wim Jans 2 Grote en 2 Kleine Zilverreigers op die er kwamen slapen! Nieuw dus!

 

DUDZELE: RONSELAREBOSJES

 

Ontgoocheld over het feit dat er slechts 3 vogels langs de Damse Vaart kwamen slapen – nam Frank De Scheemaeker op 24 11 vanaf 17u positie in bij 1 vogel in de Ronselareweiden te Dudzele en zag uiteindelijk 2 vogels tussen 17u08 en 17u15 invliegen in het aldaar gelegen polderbosje, ca 500m ten NO van zijn huis.

 

MEETKERKE: LAGE MOERE

 

De vogels komen slapen in een privé jachtput net ten noorden van de Betonfabriek langs het kanaal Brugge-Oostende en is best te tellen langs de zandweg die vertrekt aan de Put van Meetkerke. Op zondagavond 19.11 kwamen daar 14 (5) Grote Zilverreigers en 1 (0) Kleine Zilverreiger  toe. Dit is het hoogste aantal Grote Zilverreigers ooit geteld op één slaapplaats in de regio! De vogels kwamen toe uit westelijke richting, lees de polders van Houtave, Klemskerke en Vlissegem – waar ook de meeste vogels overdag verblijven.

 

HOEKE: KLEIPUTTEN SINT-DONAAS

 

Emmanuel Crul merkte tijdens drie tellingen in het totaal 5 (5)  Grote Zilverreigers waar: 1 kwam slapen aan de Kleiputten en vier vogels aan de Steenbakkerij.

 

ZEDELGEM: VLOETHEMVELD

 

Luc De Cat meldde regelmatig  één (1) Grote Zilverreiger  in het ex Militair Domein, en die vogel heeft daar net als in 2016  ook zijn vaste slaapplaats

 

OOSTKAMP: WARANDE PUTTEN

 

Dit jaar geen waarnemingen van Grote Zilverreiger – niet overdag en niet op slaapplaats.

 

OEDELEM – SINT-KRUIS: RYCKEVELDE – TWAALFHOEK

 

Hoe meer de winter vordert , hoe meer de Kleine Zilverreigers het binnenland intrekken , gezien zijn typisch kustvoedsel: de garnaal in die periode de zee intrekt en hij op andere voedsel overschakelt. Zo zien we vanaf half oktober de aantallen opvallend stijgen in Sint-Kruis, Assebroek, Sijsele, Oedelem, Oostkamp. Tijdens het telweekend kwamen 7 (9) vogels slapen in het gekende kleine Sparrenbosje ten Zuiden van Ryckevelde . Teller van dienst: Rik Van de Kerchove.

 

Bespreking resultaten

 

De 29 (21) Grote Zilverreigers bevestigen de resultaten van overdag! In ieder groot  weidecomplex zit nu wel minstens 1 Grote Zilverreiger. En we hebben met zijn allen het gevoel dat er in oktober nog duidelijk grotere aantallen in de regio aanwezig waren en waren er ook toen veel grote groepen op doortrek (zelfs tot 30 ex)

 

De 42 Kleine Zilverreigers bevestigen dat we een stabiele winterpopulatie hebben.  Ze zijn  opnieuw zowel in de Polder als in de Zandstreek aanwezig met een voorkeur voor de polder in het najaar en dan ook nog eens zo dicht mogelijk bij de zee.   Mogelijks hebben we een slaapplaats in de westelijke helft van de regio over het hoofd gezien (regio Jabbeke-Meetkerke-Stalhille)

 

Er werden geen Koereigers waargenomen tijdens het telweekend. De weken ervoor en de dagen erna wel regelmatig 1 tot 2 ex in de Uitkerkse Polder nabij de Eendenkooi van Wenduine. Die vogels gingen daar wellicht ook slapen.

 

Westkust

 

We ontvingen van Koen De Vos net als in 2016 ook een overzicht van de slaapplaatsen en hun aantallen aan de Westkust

 

Dit zijn de resultaten voor de Westkust (november 2017):

– Blankaart: 46 grote, 15 kleine en 13 koereigers

– Stuivekenskerke: 31 grote en 2 kleine

– Sluizen Nieuwpoort: 9 grote en 8 kleine

– Jagersbosje Vladslo: 2 grote

– Privé-domein Zevekote: 11 grote

 

In totaal geeft dit voor de Westkust: 99 Grote Zilverreigers, 25 Kleine Zilverreigers en 13 Koereigers.

 

We zijn benieuwd naar de nationale totaal aantallen, die wellicht in een bijdrage in Oriolus of in een INBO Nieuws brief zullen gepubliceerd worden.

 

Indien u in de volgende weken of maanden nog slaapplaatsen ontdekt of telt – graag alle informatie op waarnemingen.be plaatsen en aan frank.descheemaeker@skynet.be doormailen

 

Even in de archieven gekeken en enkele tabellen met Kleine Zilverreiger resultaten teruggevonden.

 

  2002-2003 2003-2004 2004-2005 2005-2006 2006-2007
Juli 52 84 91 116 117
Augustus 99 116 141 146 132
September 107 115 136 163 156
Oktober 89 113 103 135 132
November 89 89 84 91 59
December 38 38 65 62 33
Januari 38 16 36 33 15
Februari 39 35 33 21 1
Maart 48 37 34 28 21

 

Maandmaxima van de  Kleine Zilverreigers op de slaapplaatsen aan de kust,  winterhalfjaar 2002-2003 tot 2007-2008

 

 

  2002-2003 2003-2004 2004-2005 2005-2006 2006-2007
Juli Ng 0 0 0 0
Augustus Ng 0 0 0 0
September Ng 0 0 0 0
Oktober Ng 0 1 0 2
November Ng 11 8 0 30
December 17 11 31 14 60
Januari 14 20 37 (39) 50
Februari 16 22 14 43 48
Maart 2 20 10 31 23

 

Grafiek 7: maandmaxima van de  Kleine Zilverreigers op de slaapplaatsen in het binnenland,  winterhalfjaar 2002-2003 tot 2007-2008

 

Volgende telling

 

In het weekend van 13 en 14 januari 2018 wordt een tweede nationale simultaan telling georganiseerd waaraan ook wij met de Natuurpunt Vogelwerkgroep gaan aan deelnemen. Jullie krijgen zeker bijtijds een uitnodiging om mee te tellen.

 

Dankwoord

 

Met dank aan alle tellers en medetellers: Johan Steuperaert, Johan Debuck, Frank De Scheemaeker, Johan Van Heulebrouck, Wim Jans, Jan Swimberghe, Kurt Vandamme,  Robrecht Pillen, Emmanuel Crul, Luc De Cat, Rik Van de Kerchove. 

 

Ook dank aan de fotografen wiens foto’s ik uit de Mergus mediatheek plukte.3

 

Literatuur

 

D’hoore P, 2001. De aanwezigheid van de Kleine Zilverreiger in het witte polderdorp Lissewege,: 1995-2000. Mergus Nieuwsbrief nr 8.
De Scheemaeker 2004. Slaaptrektelling Kleine Zilverreiger in het Zwin/Zwinbosjes te Knokke, winter 2001-2002. Mergus Nieuwsbrief nr 18: blz 12-14

 

De Scheemaeker 2005. Slaaptrektelling Kleine Zilverreiger in het Zwin/Zwinbosjes te Knokke, winter 2002-2003. Mergus Nieuwsbrief nr 20: blz 2-4

 

De Scheemaeker 2007. Slaapplaatstellingen  Kleine Zilverreiger in Noord-West-Vlaanderen, winter 2003-2004. Mergus 2007 (32): blz 16-23

 

De Scheemaeker 2007. Slaapplaatstellingen  Kleine Zilverreiger in Noord-West-Vlaanderen, winter 2004-2005. Mergus 2007 (32): blz 24-32

 

De Scheemaeker 2007. Slaapplaatstellingen  Kleine Zilverreiger in Noord-West-Vlaanderen, winter 2005-2006. Mergus 2007 (32): blz 33-42

 

Voisin Claire, José Godin and Alain Fleury 2005. Status and behaviour of Little Egrets wintering in western France. British Birds, september 1995:468-475.

 

De Scheemaeker 2016 . Slaapplaatstellingen  ‘witte’ reigers in Noord-West-Vlaanderen, weekend 12 en 13 november 2016. Mergus  website – projecten Zilverreigers

 

Frank De Scheemaeker, Ronselarestraat 105, 8380 Brugge – frank.descheemaeker@skynet.ber