(foto Wikepedia)
Iedere vogelliefhebber uit onze regio kent de Hoge Dijken en zijn Roksemput als befaamd winterrustgebied voor heel wat eendensoorten, ook ikzelf leerde het gebied zo kennen. Het natuurgebied De Hoge Dijken heeft echter nog veel meer te bieden dan die duizenden wintergasten. Het hele jaar door is er natuur te beleven, naast heel wat planten (sinds enkele jaren enkele orchideeënsoorten!), paddestoelen, mossen en insecten zijn er tijdens het voorjaar ook heel wat vogels te horen… Nadat de Roksemput officieel werd erkend als natuurgebied startte de Vlaamse Gemeenschap met de aanplant van vooral vogelvriendelijke bomen en struiken zoals zomereik, meidoorn, sleedoorn, vlier, rode kornoelje, enz. Het resultaat op termijn mag er wezen met heel wat bedrijvigheid van zangvogels. Een aantal jaren geleden namen ik en Dirk Peene (destijds voorzitter vzw Vrienden vd Hoge Dijken ) het initiatief om naast de watervogels eveneens de zangvogels en andere soorten zoals de oeverzwaluwen grondig te inventariseren en soigneren (onderhoud oeverwanden, ophangen van nestkasten,…). Al vlug was duidelijk dat vooral de oeverzwaluwen nogal veeleisend zijn en een jaarlijks onderhoud van de oostelijke oeverwand op prijs stellen. Dit onderhoud is echter heden een moeilijke en zelfs risicovolle taak geworden door de slechte bereikbaarheid van de wanden, om deze reden werden de oeverwanden dit seizoen zelfs niet meer onderhouden met als hoogstwaarschijnlijk gevolg heel wat minder broedgevallen van oeverzwaluw. Naast gebrek aan onderhoud zitten we ook met één of meerdere vossen in het gebied die uiteraard voor verstoring kunnen zorgen. Maar eerlijk gezegd koester ik de kippenvelmomenten wanneer ik vanuit de kijkhut een prachtige vos van dichtbij kon spotten… Om deze vos op een natuurvriendelijke manier weg te houden is er geprobeerd om het waterpeil voor de oevers tijdens het voorjaar te laten verhogen (via overloop naar nabijgelegen beek) maar als ik achteraf verhalen hoorde van zwemmende vossen in andere gebieden… vrees ik dat een goed onderhoud van de wanden mij de enige en beste oplossing lijkt…
Zoals ieder voorjaar deed ik ook dit jaar een aantal inventarisatiewandelingen rond de plas met de volgende resultaten :
3 zp* bosrietzanger ; 2 zp braamsluiper ; 2 kp** ekster, 3 zp fitis ; min. 2 kp gaai, min. 2 kp groenvink (langs hoofdparking) 8 zp heggenmus ; 4 zp houtduif ; 5 kp huismus ; 25 zp kleine karekiet ;
1 kp koekoek (constant aanwezig) ; 11 zp koolmees ; 18 zp merel ; 6 zp pimpelmees ; 7 zp roodborst ; 2 zp spotvogel ; min. 5 kp staartmees ; 15 zp tjiftjaf ;
8 zp tuinfluiter ; 7 zp Turkse tortel ; 2 zp vink ; 19 zp winterkoning ; 2 zp zanglijster ; 1 zp zomertortel ; 20 zp zwartkop ; 6 met zekerheid bewoonde nestgangen van oeverzwaluw ;
groene en grote bonte specht waren constant te horen.
in rood staan de meer zeldzame soorten
* =zangpost(en)
** = koppel(s)
Dit jaar zeer opvallend :
*aanwezigheid van een aantal toch wel zeldzaam geworden soorten voor onze regio : braamsluiper, spotvogel en zomertortel
*aantal kleine karekiet blijft ieder jaar toenemen !
*opnieuw verdwenen (wegens afgelopen vrij strenge winter, hopelijk komt hij terug…): Cetti’s zanger
*geen grasmus meer… (geen verklaring voor, was jaar op jaar aan het afnemen in het gebied, ook hier hoop ik op een spoedig blij weerzien…)
*enorme afname oeverzwaluwen (zoals reeds gemeld wegens gebrek aan onderhoud, vos, jammer genoeg ook heel wat verstoring van vissers die zich niet houden aan de reglementen, slechte weersomstandigheden tijdens voorjaar,…).
*op het water : dit seizoen geen enkele fuut met jongen gespot ; 2 kp bergeend met kuikens (waarvan 1 kp gebroed in de oeverwand!) ; min 15 kp wilde eend met kuikens ; zeker van 12 kp meerkoet en 2 kp waterhoen met kuikens ; waar vorig jaar nog 2 dit jaar geen broedgeval kuifeend meer (reden : vos, verstoring vissers ?) ; geen waterral (reeds enkele jaren enkel wintergast geworden), net zoals vorig seizoen voortdurend geoorde fuut (aantallen variërend tot 15 en meer) en dodaars (constant 1 tot 2 kp aanwezig tijdens broedmaanden) echter zonder waarneming van nest of kuikens…
Ik kijk nu al uit naar het volgend broedseizoen en nodig iedereen uit om mee te komen tellen niet alleen tijdens het voorjaar maar ook de komende maanden tellen we uiteraard onze wintergasten op de gekende zondagen in samenwerking met het INBO en Mergus.
Steven D’haese
Vriend vd Hoge Dijken