Inleiding Ganzen project

admin
Ganzentellingen overzicht
Omdat de ganzentellingen gevoelige informatie bevatten, zijn de waarnemingen slechts raadpleegbaar via onze database met een special login voorbehouden aan de medewerkers van het project.
Ganzen Ringproject:

Het aflezen van nekringen bij ganzen is voor velen een boeiende ( voor sommigen zelfs een verslavende ) hobby geworden. In ruil voor het doorspelen van gegevens ontvangt de waarnemer een al dan niet lijvige ‘resighting’-lijst met informatie over de plaatsen waar de individuele gans het voorbije jaar nog waargenomen werd. Dit maakt het ‘ganzenkijken’ boeiender dan ooit. Jaar op jaar kunnen dezelfde vogels gevolgd worden, de ene keer zijn het Kleine Rietganzen uit Spitsbergen, dan weer Kolganzen uit Taymir of Grauwe ganzen uit Damme.

In Vlaanderen worden alle nekringgegevens sinds verschillende jaren door ondergetekenden gecoördineerd Voor het invoeren van gegevens zijn gebiedskaarten beschikbaar van de Oostkustpolders, de Kreken en de IJzervallei. Papieren en digitale invulformulieren zijn ter beschikking, maar bijdragen in alle formaten worden aanvaard. De kaarten en de formulieren zijn op eenvoudig verzoek verkrijgbaar (email of brief met naam en adres).

Hierna volgt een overzicht van de drie meest opvallende projecten.

1. Kleine Rietganzen

Al sedert 1990 worden in Denemarken door dr. Jesper Madsen (NERI) bijna jaarlijks Kleine rietganzen gevangen tijdens de jaarlijkse doortrek in het voorjaar in Denemarken.
Het betreft zoals bekend de subpopulatie van de Kleine Rietgans, die broedt op Spitsbergen en via Noorwegen, Denemarken en Friesland naar de Vlaamse Oostkustpolders afzakt.

De ganzen worden voorzien van genummerde blauwe nekringen met witte code (één letter en twee cijfers of meer recent één grote letter met dwars erop een cijfer en een letter). In maart 2005 werden opnieuw zo’n 400 ganzen voorzien van een nekring, deze keer een combinatie van letter E, H en I met dwars erop een cijfer en een letter (voorbeeld E3R, H6G, I8R). Een lijst van de gebruikte combinaties kan op eenvoudig verzoek verkregen worden.

Tijdens de winter 2004/2005 werden in Vlaanderen voor deze soort 6.600 aflezingen gerealiseerd. Heel interessant zijn o.m. de vaste ‘koppels’, waarbij mannetje en vrouwtje een nekring dragen, en als zodanig als koppel in het veld kunnen geobserveerd worden.

Eén gans die geringd werd in 1990 werd voor de vijftiende opeenvolgende winter in de Oostkustpolders waargenomen. De oude ringen zijn sterk afgebleekt tot grijsachtig wat het aflezen fel bemoeilijkt. Toch loont het zeker een extra inspanning ook deze te ontcijferen. Een bezoek aan de Oostkustpolders in november, december of januari levert gegarandeerd de waarneming van tientallen ringen bij Kleine rieten op, afhankelijk van de weersomstandigheden en de gebruikte optiek.

De door ons voor Vlaanderen gecoördineerde gegevens gaan als databank naar Denemarken.
Waarnemers kunnen hun waarnemingen terugvinden op http://pinkfoot.dmu.dk .

2. Kolganzen

De succesvolle resultaten die met kleurringen in het recente verleden werden behaald, hebben ertoe geleid dat ook voor de Kolganzen een ringproject werd opgestart in 1998 (Helmut Kruckenberg, Univ. Osnabrück, Duitsland, in samenwerking met Bart Ebbinge, Alterra, Nederland, met steun van het IN). Dit project gebruikt zwarte en lichtgroene nekringen met witte inscriptie (één letter met dwars erop: twee cijfers of twee letters). In de winter 2004/2005 werden in Vlaanderen 776 aflezingen verricht. Uitbreiding van overwinteringsgebieden van de Kolgans naar andere delen van Vlaanderen (IJzervallei, Krekengebied, Schelde, Maas) zorgt ervoor dat ook daar ringen waargenomen worden en de uitwisseling tussen deze regio’s kunnen nagetrokken worden.

3. Grauwe ganzen

Voorjaar 2000 en 2001 werden op de broedplaats te Damme 80 Grauwe ganzen geringd met groene nekringen met witte code: 1 letter en 2 cijfers in de reeks X01- X99. Later werden occasioneel ringen aangebracht in de reeks XAA tot en met XAU. Meer dan 5400 waarnemingen werden sinds de start van het project aan ons toegestuurd.
Dit project loopt in samenwerking tussen het Instituut voor Natuurbehoud (Eckhart Kuijken en Christine Verscheure), de Rijksuniversiteit Groningen (Maarten Loonen) en het natuurreservaat ‘de Oude Stadswallen’ te Damme (Robrecht Pillen en Rudy Deplae).
Ook elders in de polders worden steeds vaker broedende Grauwe ganzen aangetroffen, met concentraties in de Achterhaven, Oostende, de Blankaart, Assenede en St.-Laureins.

Het ringproject heeft tot doel de plaatstrouw of de verdere uitzwerming van de broedvogels uit Damme en de eventuele uitwisseling met andere kolonies na te gaan, evenals de verspreiding tijdens de trek- en winterperiode in kaart te brengen.
Ondergetekenden coördineren alle aflezingen van groene kleurringen bij de Grauwe Gans in Vlaanderen; ook mogelijke waarnemingen van de V-reeks die vanuit Nederland kan uitzwermen naar onze regio’s.

Kleurringgegevens en Gebiedscodes

Van het allergrootste belang is dat de waarnemingen met een ondubbelzinnige gebiedscode in de databank kunnen worden opgeslagen. Naast de bestaande regionale kaarten met de locatiecodes is ook een invulformulier verkrijgbaar. Gevraagd wordt om bij de observaties naast datum, plaats en groepsgrootte mogelijk aanvullende gegevens te noteren over habitatgebruik, ouderparen, aantal jongen, enz… Een lijst met habitattypes kan op aanvraag worden geleverd, voor wie deze bijkomende informatie wil doorgeven.

De vrijwillige inzet van het groeiend netwerk van ringaflezers (120 !) blijft essentieel voor het verkrijgen van inzicht in de verplaatsingen, habitatpreferenties, plaatstrouw, effecten van verstoring en groepsvorming van de ganzen.

Wie wil meewerken aan bovenstaande projecten kan op eenvoudig verzoek de kaarten met gebiedscodes (Oostkustpolders, Kreken, IJzervallei) en invulformulieren verkrijgen bij ons.

Iedereen ontvangt na de winter gegarandeerd informatie over ‘zijn/haar’ ganzen en hun trekbewegingen.

Alvast bedankt voor de respons!

Met herhaalde dank en vriendelijke groeten,

Eckhart Kuijken
Christine Verscheure

Lindeveld 4, 8730 Beernem
Tel & fax : 050 / 78 94 63
PS. Waarnemingen van Canadese ganzen met witte nekringen a.u.b. opsturen naar Stijn.Cooleman@skynet.be