Een VISAREND zien is steeds een VOGELFEEST !

Machteld Kaesemans

Foto Yves Baptiste.


De Visarend “Pandion haliaetus” is de enige soort uit de familie Pandionidae (visarenden) en behoort tot de orde van de Accipitriformes.

De Visarend is een vrij grote, slanke, sierlijke roofvogel met donkere bovenzijde en een contrastrijke licht-donkere onderzijde. Hij heeft een uniek vluchtsilhouet  door de smalle vleugels met lange hand en slechts vier vingers. De vleugels zijn  gehoekt. In de vlucht doet hij soms denken aan een zeer grote meeuw  vb : Grote Mantelmeeuw.  Spanwijdte 145-176 cm / lengte 55-60 cm.

1 : Adult Foto Johan Buckens.

2 : Juveniel Foto Jules Fouarge – Aves Natagora.


De Visarend komt voor in twee veel op elkaar lijkende kleden: juveniel en adult.

Adult: bovenzijde uniform grijsbruin zonder lichte veerranden. Kruin wit. Grote onderdekveren geheel zwartachtig, armpennen donker met meestal onduidelijke bandering. Iris geel.

Juveniel : bovenzijde  met lichte veerranden. Kruin wit met donkere strepen. Grote onderdekveren wit met donkere bandering, armpennen licht met grove donkere bandering. Iris oranje.

De witte kop met het markante gezichtsmasker zijn  van op grote afstand zichtbaar.

Foto Ronald Kamphuis – zie ook :  www.pbase.com/ronaldkamphuis)

De Visarend komt voor op alle continenten, met uitzondering van Antartica. In Europa  broedt hij voornamelijk in  Scandinavië, (Zweden 3400-4100 paar in 2000) ook in Schotland en Duitsland. In België en Nederland broedt hij (vooralsnog) niet.

Men kan hem hier bewonderen  tijdens de najaarstrek van augustus tot oktober  en voorjaarstrek van maart tot juni.

De Visarend is de enige roofvogel, die langere tijd biddend boven het water kan waargenomen worden. Dit om zijn prooi te lokaliseren.

Foto’s : Jules Fouarge.


Ziet hij een prooi dan stort hij zich met naar voren gestrekte klauwen vrijwel loodrecht naar beneden in het opspattende water. Vaak verdwijnt hij geheel onder water en komt onmiddellijk weer boven met een spartelende vis in de klauwen.. Gemiddeld worden vissen van zo’n 250 gram gevangen. De visarend zit ook graag in een boom met uitzicht op water.

Hij is uitstekend aangepast om glibberige vissen vast te houden. De buitenste tenen kunnen naar achteren worden gedraaid, zodat twee tenen naar voor en twee naar achter wijzen.

De Visarend eet vrijwel uitsluitend vis.

Foto’s Ronald Kamphuis.


Visarenden  zijn na 3-4 jaar geslachtsrijp. De partners keren vrijwel steeds terug naar dezelfde broedplaats en vormen veelal opnieuw een paar. Ze broeden langs heldere meren, plassen en soms langs zeekusten . Vanaf de 20ste eeuw viel hun oog ook op pylonen, communicatiemasten en torens. Een Visarend bouwt een opvallend groot nest. Het vrouwtje legt meestal 3 eieren. Het broeden duurt ongeveer 35 dagen. De jongen blijven 50 tot 58 dagen in het nest. In september of oktober trekken ze naar hun wintergebied.

Visarenden uit Scandinavië, die wij te zien krijgen overwinteren voornamelijk in Noord-Afrika en Zuid-Europa.

Foto : Jules Fouarge – Aves Natagora.


De Visarend kan een  leeftijd van 25 jaar oud halen.

Tijdens één weekend midden september 2008 trokken op diverse “Trektelposten “ van de lage landen 381 Visarenden voorbij. Dit lag vooral aan gunstige winden en andere weersomstandigheden.

Jan Desmet schreef in zijn boek “Vogels in de kop” deel3 :

“Een Visarend vanaf je zolder langs de eigen schoorsteen zien scheren, het is een vogelfeest dat tot aanbeveling dient”!!!

Machteld Kaesemans 08-10-2011.