RESULTATEN SLAAPPLAATSTELLINGEN KOE- , KLEINE – EN GROTE ZILVERREIGER IN NOORD-WEST-VLAANDEREN WEEKEND 12-13 NOVEMBER 2016

Frank De Scheemaeker

 

2016-11-15 Koereiger Francis Pattyn

 

Resultaten slaapplaatstellingen Koe-, Kleine- en Grote Zilverreiger weekend 12 -13 november 2016

 

 

Inleiding

 

 

We ontvingen in september een vraag van het INBO (Instituut voor Natuur – en Bos Onderzoek)  te Brussel  om samen met de Aalscholvers ook de slaapplaatsen van de ‘witte ‘ reigers mee te tellen, en dit tijdens de traditionele november en januari telling. En dit zou simultaan over gans Vlaanderen gebeuren.

 

 

Een vraag waarop we graag ingingen, gezien we reeds van 2002 t.e.m. 2011 op regelmatig basis en op simultane wijze de slaapplaatsen van de Kleine Zilverreigers in onze regio telden en we benieuwd waren naar de recentste evolutie: een vermoedelijke afname Kleine Zilverreiger en een toename van Koereiger en Grote Zilverreiger. Deze twee laatste soorten waren in deze periode nog onregelmatige gasten in de regio en slaapplaatsen kwamen niet voor.

 

 

Resultaten

 

 

In het totaal noteerden we op 8 verschillende slaapplaatsen , 5 in de polder en  3 in de zandstreek 39 Kleine Zilver-,  21 Grote Zilver- en 4 Koereigers

 

 

Bespreking per gebied

 

 

ZEEBRUGGE:  SMIENTENWEIDEN

 

 

Een traditionele slaapplaats van de Kleine Zilverreiger is het privé bosje in de Zeebrugge Smientenweiden. Daar telde Johan Debuck op 16 11 ’s avonds  20 kleine zilverreigers. Het gaat hier om de vogels die overdag in Lissewege, de Achter- en Voorhaven van Zeebrugge, het strand van Zeebrugge en wellicht ook de Uitkerkse Polder verblijven.

 

 

KNOKKE: ZWIN – RETRANCHEMENT

 

 

Hier een dilemma: de vogels die overdag in het Zwin verblijven gaan nu naar Nederland slapen, in de struwelen langs de Passageule te Retranchement. Daar komen ook vogels slapen die overdag in Nederland foerageren en niet tot het onderzoeksgebied vallen. Daarom werd besloten om aan de Internationale Dijk plaats te nemen en alleen de Belgische vogels die richting slaapplaats vlogen mee te tellen. Frank DS telde op 13.11  10 Kleine Zilverreigers die richting Retranchement vlogen.

 

 

DAMME: WEIDEN DAMSE VAART

 

 

De slaapplaats bevindt zich in de tuin vol vijvers en struwelen van een privé  villa dicht bij de Vriezeganzenstraat . Deze locatie  zorgde voor een verrassing van formaat met op vrijdagmorgen 11.11 10 uitvliegende Grote Zilverreigers en 4 Koereigers en bij een tweede telling op zaterdagavond 12.11 kwamen 9 Grote Zilverreigers slapen. De 4 Koereigers waren naar Meetkerke verhuisd)

 

 

MEETKERKE: LAGE MOERE

 

 

De vogels komen slapen in een privé jachtput net ten noorden van de Betonfabriek langs het kanaal Brugge-Oostende en is best te tellen langs de zandweg die vertrekt aan de Put van Meetkerke. Op zaterdagavond 12.11 kwamen daar 5 Grote Zilverreigers en 4 Koereigers toe. De vier Koereigers waren in de loop van de dag ook al langs de Koestraat in Sint-Andries gemeld. Omdat er in het winterhalfjaar 2015/2016 ook al regelmatig uitwisseling was tussen Damme, Sint-Andries en Meetkerke nemen we aan dat de vogels van Damme en Meetkerke dezelfde zijn.

 

 

HOEKE: KLEIPUTTEN SINT-DONAAS

 

 

Emmanuel Crul merkte tijdens zijn Aalscholver slaapplaatstelling  op dinsdag 15.11 geheel onverwacht 5 Grote Zilverreigers op die tussen 17u15 en 17u30 de kleiputten kwamen ingevlogen en aldaar sliepen.

 

 

ZEDELGEM: VLOETHEMVELD

 

 

Luc De Cat meldde de gans maand dagelijks één Grote Zilverreiger  in het ex Militair Domein, en die daar ook zijn vaste slaapplaats heeft.

 

 

OOSTKAMP: WARANDE PUTTEN

 

 

Ook hier dezelfde situatie als in Vloethemveld: de Grote Zilverreiger die dagelijks in de Warandeputten of directe omgeving verblijft slaapt iedere avond aldaar, mail Geert Vanhulle.

 

 

OEDELEM: TWAALFHOEK

 

 

Hoe meer de winter vordert , hoe meer de Kleine Zilverreigers het binnenland intrekken , gezien zijn typisch kustvoedsel: de garnaal in die periode de zee intrekt en hij op andere voedsel overschakelt. Zo zien we vanaf half oktober de aantallen opvallend stijgen in Sint-Kruis, Assebroek, Sijsele, Oedelem, Oostkamp. Tijdens het telweekend werd geen slaapplaats gevonden maar de zaterdag erna ernstige aanwijzingen. Negen vogels verzamelden dan voor in de Twaalfhoek op een boogscheut van de daar gekende slaapplaats uit de vorige winterhalfjaren: privé dennenbosje. Johan Claeysier  – alvast bedankt voor deze ontdekking!

 

 

Bespreking resultaten

 

2015-10-06 Grote Zilverreiger Marc Nollet

De 21 Grote Zilverreigers zijn wel de absolute verrassing, gezien de waarnemingen overdag  maar  ongeveer de helft van het aantal vogels laat vermoeden.

 

2016-03-14 Kleine Zilverreiger Marc De Ceuninck

De Kleine Zilverreigers zijn na enkele koudere winterhalfjaren duidelijk afgenomen en herstellen maar langzaam in aantal. In november 2004 telden we bv 92 vogels, nu dus pas 39.  Ze zijn wel opnieuw zowel in de Polder als in de Zandstreek aanwezig.  Mogelijks hebben we een slaapplaats in de westelijke helft van de regio over het hoofd gezien (regio Jabbeke-Meetkerke-Stalhille)

 

 

Benieuwd of de Koereigers dit winterhalfjaar opnieuw de leuke aantallen van vorig winterhalfjaar gaan vertonen. November was alvast een goede start.

 

 

Ook in de Westkust mooie aantallen. Koen Devos was zo vriendelijk volgend bericht te sturen: Frank bedankt voor de mooie resultaten van de telling van de zilverreigers! Hierbij ter informatie ook de totalen voor de Westkust: 114 Grote Zilverreigers, 20 Kleine Zilverreigers en 18 Koereigers.

 

 

We zijn benieuwd naar de nationale totaal aantallen, die wellicht in een bijdrage in Oriolus of in een INBO Nieuws brief zullen gepubliceerd worden.

 

 

Indien u in de volgende weken of maanden nog slaapplaatsen ontdekt of telt – graag alle informatie op waarnemingen.be plaatsen en aan frank.descheemaeker@skynet.be doormailen

 

 

Even in de archieven gekeken en enkele tabellen met Kleine Zilverreiger resultaten teruggevonden.

 

 

  2002-2003 2003-2004 2004-2005 2005-2006 2006-2007
Juli 52 84 91 116 117
Augustus 99 116 141 146 132
September 107 115 136 163 156
Oktober 89 113 103 135 132
November 89 89 84 91 59
December 38 38 65 62 33
Januari 38 16 36 33 15
Februari 39 35 33 21 1
Maart 48 37 34 28 21

 

Maandmaxima van de  Kleine Zilverreigers op de slaapplaatsen aan de kust,  winterhalfjaar 2002-2003 tot 2007-2008

 

 

 

 

  2002-2003 2003-2004 2004-2005 2005-2006 2006-2007
Juli Ng 0 0 0 0
Augustus Ng 0 0 0 0
September Ng 0 0 0 0
Oktober Ng 0 1 0 2
November Ng 11 8 0 30
December 17 11 31 14 60
Januari 14 20 37 (39) 50
Februari 16 22 14 43 48
Maart 2 20 10 31 23

 

Grafiek 7: maandmaxima van de  Kleine Zilverreigers op de slaapplaatsen in het binnenland,  winterhalfjaar 2002-2003 tot 2007-2008

 

 

 

Volgende telling

 

 

In het weekend van 14 en 15 januari 2017 wordt een tweede nationale simultaan telling georganiseerd waaraan ook wij met de Natuurpunt Vogelwerkgroep gaan aan deelnemen. Jullie krijgen zeker bijtijds een uitnodiging om mee te tellen.

 

Dankwoord

 

 

Met dank aan alle tellers en medetellers: Johan Steuperaert, Johan Debuck, Frank De Scheemaeker, Rudy Deplae, Robrecht Pillen, Moniek Knuyssen, Emmanuel Crul, Luc De Cat, Geert  en Rieneke Vanhulle en Johan Claeysier.

 

Ook dank aan de fotografen François Pattyn, Marc Nollet en Marc De Ceuninck  wiens foto’s ik uit de Mergus mediatheek plukte.

 

Literatuur

 

 

D’hoore P, 2001. De aanwezigheid van de Kleine Zilverreiger in het witte polderdorp Lissewege,: 1995-2000. Mergus Nieuwsbrief nr 8.
De Scheemaeker 2004. Slaaptrektelling Kleine Zilverreiger in het Zwin/Zwinbosjes te Knokke, winter 2001-2002. Mergus Nieuwsbrief nr 18: blz 12-14

 

De Scheemaeker 2005. Slaaptrektelling Kleine Zilverreiger in het Zwin/Zwinbosjes te Knokke, winter 2002-2003. Mergus Nieuwsbrief nr 20: blz 2-4

 

De Scheemaeker 2007. Slaapplaatstellingen  Kleine Zilverreiger in Noord-West-Vlaanderen, winter 2003-2004. Mergus 2007 (32): blz 16-23

 

De Scheemaeker 2007. Slaapplaatstellingen  Kleine Zilverreiger in Noord-West-Vlaanderen, winter 2004-2005. Mergus 2007 (32): blz 24-32

 

De Scheemaeker 2007. Slaapplaatstellingen  Kleine Zilverreiger in Noord-West-Vlaanderen, winter 2005-2006. Mergus 2007 (32): blz 33-42

 

Voisin Claire, José Godin and Alain Fleury 2005. Status and behaviour of Little Egrets wintering in western France. British Birds, september 1995:468-475.

 

 

Frank De Scheemaeker, Ronselarestraat 105, 8380 Brugge – frank.descheemaeker@skynet.be