In de loop van september kwam in Nederland en België een invasie van ‘Vlaamse’ gaaien op gang. In vluchten van soms 10 en meer werden ze op de meeste trektelposten waargenomen. Een vrij uniek telpostrecord voor Vlaanderen werd recent op Antwerpen Rechtoever (Opstalvallei) genoteerd, waar op 16 september 2012 niet minder dan 1065 gaaien voorbij vlogen in groepen van soms 50 à 85 exemplaren.
Op telpost Graaf Visart in Brugge werden de eerste tekenen van een nakende gaaieninvasie op 8 (17 ex.) en 9 (15 ex.) september vastgesteld. De eerste piekdag volgde zo’n week later, met 52 gaaien op 15 september. Op vrijdag 21 september volgde dan het ware hoofdgerecht, met een totaal van 261 gaaien tussen 08u40 en 15u06. Deze gaaien paseerden de wijken Kristus Koning en Sint-Pieters en de omgeving van het Waggelwater/AZ Sint-Jan. De grootste groepen bestonden uit 28, 32 en 34 vogels. Het gros van deze gaaien kwam door op een hoogte van 50 à 150 meter. Het gaat telkens om losse, stilzwijgende groepen met soms een lange sliert van ver uiteen liggende achterkomers. De trek op 21 september was overwegend zuidelijk gericht.
Uiteraard vormen de 261 gaaien van 21 september 2012 een stevige verbetering van het vorige gaaienrecord dat op 62 ex. (21 september 2008) stond. De gaaieninvasie van 2010 in Vlaanderen liet op telpost Graaf Visart beduidend minder sporen na (max. 8 ex. op 10 oktober).
Over de herkomst van de nieuwste gaaiengolf bestaat nog geen zekerheid, maar de eerste tekenen wijzen in de richting van Duitsland of (veel) verder oostwaarts. Mogelijk hebben ook broedvogels uit de Benelux zich bij gebrek aan notenvoorraden in beweging gezet. Opvallend is dat ook boomklevers en in mindere mate grote bonte spechten aan het migreren zijn geslagen. Voorts beleven ook zwarte mezen en pimpelmezen een najaar met invasieve trekjes. Door doelgerichte trektellingen kunnen zulke invasies veel beter in kaart worden gebracht en van degelijker cijfermateriaal worden voorzien. Losse waarnemingen geven vaak onvoldoende inzicht in de proporties van vogelbewegingen te velde.
De gaaienteller voor de Brugse stadstelpost Graaf Visart staat intussen op 413 ex. (stand 21 september). Allicht zal die de komende dagen en weken verder oplopen.
Jan Desmet.
Foto / Yves Baptiste.